Soframızdaki Mucize: Bulgur

Anadolu`da vazgeçilmez besin maddelerinden olan bulgur son yıllarda araştırma konusu oldu. Bulgur içerdiği bileşenler itibariyle tam bir besin hazinesi. Son zamanlarda sofralarımızdaki popülerliliği azalan bulgur Anadolu`da pek çok bereket ritüelinin de vazgeçilmez unsuru. Taneli yapısı gereği bereket ve bolluğu sembolize eden bulgur, besin değeri açısından da tam bir bereket sembolü.

Besin değeri ve içerdiği farklı vitamin, asit ve liflerle tam da bir bereket ve sağlık deposu. Bulgur B grubu vitaminler, potasyum, demir ve fosfor bakımından zengindir. Ayrıca fasulye, barbunya, mercimek gibi kuru baklagillerle birlikte pişirildiğinde besin kalitesi daha çok artmaktadır. Örneğin mercimek köftesi, ezogelin çorbası ve müceddere ile sofranızda hem güzel tatlar yaratmanız hem de sağlıklı beslenmeniz mümkün.

Minik bir tavsiye olarak pirinçle yapılan tüm yemeklerde pirinç yerine bulgur kullanılmaya başlanabilir.

Bizim unuttuğumuz ama Avrupa`da hızla popüler hale gelen bulgur folik asit ve B vitamini zenginliği açısından vejeteryanler için de vazgeçilmez bir besin maddesidir.

Bulgur lif içeriği yoğun bir besindir. Kan şekeri düzeyinde çok fazla dalgalanmalara neden olmaz, bağırsak ve kalp-damar sağlığını koruyucu etkisi vardır.

Bulgurda folik asit de bulunduğu için hamile kadınların tüketmesi önemlidir.

Bulgurun içeriğindeki potasyum oranı yüksek olduğundan böbrek hastalarının kanında potasyum değerleri yükseldiği zaman tüketilmemesi gerekmektedir.

İyi bulgur nasıl anlaşılır?

Bulgur farklı renklerde olabilmektedir. Sarı veya biraz daha esmer bir tonda renklere sahip olabilir. Bulgurun renginin açık olması soyma işlemi gerçekleştirildiğini gösterir. Soyma işlemi arttıkça da besin değeri düşmektedir. Bu nedele bulgur alırken özellikle daha koyu renkte olan tercih edilmelidir.

Ayrıca sağlık ve hijyen açısından ambalajlanmış ürünleri seçmek daha sağlıklı olacaktır.

Besin değeri olarak bulgurun bereketi yemek kültürümüzdeki yerini unutmadan tüketmesi gereken önemli bir besindir.

Bulgurun özelliklerine genel bir bakış

• Bulgur kandaki yağı düşürme özelliği bilinen posa/lif bakımından oldukça zengin bir gıdadır.
• Karbonhidrat değeri yüksek, protein değeri düşüktür.
• Bulgurda bulunan B1 vitaminleri, sinir ve sindirim sisteminde önemli rol oynamaktadır.
• İçerdiği folik asitten dolayı, çocuk ve hamile kadınlar için çok önemli bir gıda maddesidir
• Doymamış yağa sahiptir ve toplam yağ oranı düşük olduğu için sağlıklı bir besin maddesidir.
• Kolesterol içermez.
• Hububat ürünlerinin en büyük dezavantajı olan fitik asit, bulgurun sahip olduğu pişirme ve kurutma işlemlerinden dolayı, bulgurda bulunmaz.
• Yüksek mineral ve selülozdan dolayı besin emilimini hızlandırır, kabızlığı engeller ve bağırsak kanserini önler.
• Bakliyatlarla karıştırıldığında dünyadaki en önemli besin kaynağı durumuna gelmektedir.
• Radyasyonu emmez ve radyasyona karşı dayanıklıdır. Bu nedenle bazı ülkelerde nükleer savaşlara karşı, askeri ve sivil amaçlar için stokta tutulan ürünlerdendir.
• Pişirme işlemi esnasında tanenin ruşeymin kısmında bulunan besin maddeleri tane içerisine nüfuz ettiğinden besin değeri diğer ürünlerden (ekmek, makarna) daha yüksektir.
• Pişirme ve kurutma işlemlerinden dolayı, küf oluşumuna karşı dayanıklıdır ve raf ömrü diğer ürünlerden daha uzundur.

Şimdi bu kadar artısı olan sağlık bereketine dönüşmüş olan bulgurla ne tür yemekler yapabilriz. Onlara hızla bakalım.

Bulgurla yapılan birkaç yemek tarifi

Bulgurlu Köfte

Malzemeler
500 gr dana kıyma
Kızartmak için sıvı yağ
2 yemek kaşığl sıvı yağ
1 kahve fincanı ince bulgur
1 büyük soğan
1 adet yumurta
1-2 çay kaşığı nane
1 çay kaşığı kimyon
1 çay kaşığı karabiber
1 çorba kaşığı biber salçası
1 su bardağı konserve bezelye
4-5 adet patates
2-3 diş sarımsak
Yeteri kadar tuz

Yemeğin Tarifi

Kıyma, bulgur, rendelenmiş soğan, nane, kimyon, karabiber ve tuzu karıştırıp yoğurun. Küçük köfte şeklinde yuvarlayın ve yağda kızartın.
Patatesleri küp şeklinde doğrayın ve kızartın. Bir tavaya 2 kaşık sıvı yağ koyduktan sonra doğranmış sarımsakları ve salçayı kavurun, 2-3 su bardağı su ile ezín.

Tepsideki köftelerin üzerine dökerek pişirin. Patates ve bezelyeleri de ilave ederek 2-3 dakika daha pişirdikten sonra servise sunun.

Bulgur Pilavı (10 kişilik)

Malzemeler
700 gr pilavlık bulgur
250 gr margarin
6 su bardağı (1.5 litre) et suyu
Tuz

Yemeğin Tarifi

Bulguru yıkayıp süzün. Margarini tencerede eritip bulguru ilave ederek 3-4 dakika kavurun. Sıcak et suyu ve tuz ekleyip bir taşım kaynatın. Orta ateşte, bulgur suyunu çekmeye başlayıp göz göz oluncaya kadar pişirin.

Ateşi kısıp tencerenin kapağını kapatın ve 10-15 dakika daha pişirin. Pilavı ateşten alın. Kapağını açıp tencereninüzerini kağıt havlu ile kaplayın ve kapağını tekrar kapatın. Pilavı bu şekilde 20 dakika dinlendirin.

Tahta spatula veya kevgirle, bulguru fazla ezmemeye özen göstererek bir kez karıştırın. Sıcak olarak servis yapın.

Mercimekli Bulgur (6 Kişilik)

Malzemeler
Bir buçuk su bardağı yeşil mercimek
Bir buçuk su bardağı bulgur
2 çorba kaşığı tereyağı
Pulbiber, tuz

Yemeğin Tarifi
Öncelikle mercimekleri ayıklayın. Haşlayıp, suyunu süzün. Üzerini bir miktar geçecek kadar sıcak suya koyup, pişirmeye devam edin. Bu arada bulgurları ayıklayın.

Mercimeklerin suyu çekmesine yakın bulguru tencereye ilave edin. Tuzunu da katın. Ağır ateşte demlendirin. Tencereyi ocaktan alın.

2 çorba kaşığı tereyağını küçük bir tavada eriterek, pulbiberi çevirin ve pilavın üzerine gezdirin.

Daha fazla yemek tarifi için tıklayınız.